Obszary Natura 2000 to forma ochrony przyrody obowiązująca w całej Unii Europejskiej. Ich głównym celem jest zachowanie cennych i zagrożonych siedlisk oraz gatunków. W związku z tym tereny te tworzą wspólną sieć ekologiczną – Europejską Sieć Natura 2000.
W Polsce zasady działania tej formy ochrony określa ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 Nr 92, poz. 880).
Podstawy prawne sieci Natura 2000
Funkcjonowanie obszarów Natura 2000 reguluje prawo unijne. W szczególności są to dwie kluczowe dyrektywy:
-
Dyrektywa ptasia – 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r.,
-
Dyrektywa siedliskowa – 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r.
Na ich podstawie wyznacza się trzy typy obszarów:
-
Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO),
-
Specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO),
-
Obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW).
Każdy z tych obszarów pełni odmienną funkcję, jednak wszystkie razem tworzą spójny system ochrony przyrody w UE.
Kto wyznacza obszar Natura 2000?
Wyznaczenie, zmiana granic lub likwidacja obszaru Natura 2000 leży w kompetencji ministra właściwego do spraw środowiska. Co istotne, może to nastąpić wyłącznie na podstawie oceny realizacji celów ochrony. Taką ocenę przeprowadza regionalny dyrektor ochrony środowiska, nie rzadziej niż raz na 6 lat.
Ponadto każda zmiana musi zostać zatwierdzona przez Komisję Europejską. W związku z tym procedura ta ma charakter zarówno krajowy, jak i wspólnotowy.
Plan zadań ochronnych – dlaczego jest ważny?
Z punktu widzenia właścicieli nieruchomości najistotniejszy jest plan zadań ochronnych (PZO). Jest on ustanawiany przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska w drodze zarządzenia. Co więcej, ma rangę aktu prawa miejscowego, co oznacza, że jest wiążący na danym terenie.
Plan określa:
-
działania mające na celu ochronę siedlisk i gatunków,
-
sposób utrzymania ich w dobrym stanie,
-
a także środki niezbędne do przywrócenia właściwego stanu ochrony.
W praktyce może to oznaczać ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości, np. przy planowaniu inwestycji, prowadzeniu działalności rolniczej czy budowie nowych obiektów. Dlatego właściciele działek powinni znać zapisy PZO, jeśli ich teren znajduje się w granicach obszaru Natura 2000.
W kolejnych wpisach na blogu kancelarii NeX Adwokaci opiszemy szczegółowo:
-
jakie ograniczenia wynikają z objęcia działki ochroną Natura 2000,
-
jak przebiega proces tworzenia planu zadań ochronnych,
-
oraz w jaki sposób bronić interesów właścicieli nieruchomości objętych tą formą ochrony.
Masz działkę na terenie objętym Natura 2000? Zastanawiasz się, jak wpłynie to na Twoje plany inwestycyjne? Skontaktuj się z nami. Zespół kancelarii NeX Adwokaci oferuje kompleksową pomoc prawną w zakresie ochrony środowiska oraz ograniczeń w prawie własności.
