Zmiana wysokości alimentów to jedna z częstszych spraw trafiających do sądów rodzinnych. Dzieje się tak nie bez powodu – potrzeby dzieci zmieniają się z wiekiem, podobnie jak sytuacja materialna rodziców. W takich przypadkach możliwe jest wystąpienie do sądu z żądaniem podwyższenia alimentów. Jakie są ku temu przesłanki? Jak przygotować pozew? I czy można domagać się alimentów wstecz? O tym w dzisiejszym wpisie.
Kiedy można żądać podwyższenia alimentów?
Podstawą prawną żądania zmiany wysokości alimentów jest art. 138 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Przepis ten stanowi, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. W praktyce oznacza to, że alimenty mogą zostać podwyższone, jeżeli:
-
zwiększyły się usprawiedliwione potrzeby dziecka,
-
poprawiła się sytuacja majątkowa i zarobkowa zobowiązanego rodzica.
Do typowych sytuacji, które mogą uzasadniać podwyższenie alimentów, należą m.in.: rozpoczęcie nauki w szkole, koszty leczenia, potrzeba udziału w zajęciach dodatkowych, znaczny wzrost cen (np. inflacja), a także wzrost dochodów osoby zobowiązanej do płacenia alimentów.
W jaki sposób złożyć pozew o podwyższenie alimentów?
Wniosek o podwyższenie alimentów składa się w formie pozwu do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. W pozwie należy precyzyjnie opisać, na czym polega zmiana sytuacji od czasu ostatniego orzeczenia alimentacyjnego, i przedstawić dowody, które to potwierdzają. Mogą to być m.in.:
-
rachunki i faktury dokumentujące wzrost wydatków na dziecko,
-
zaświadczenia lekarskie,
-
dokumenty potwierdzające zmianę dochodów stron (np. PIT, zaświadczenia o zatrudnieniu),
-
wykaz miesięcznych kosztów utrzymania dziecka.
Warto przy tym pamiętać, że sąd nie działa z urzędu – to strona żądająca podwyższenia alimentów musi wykazać, że zaistniała istotna i trwała zmiana okoliczności.
Jakie znaczenie ma dotychczasowe orzeczenie?
Każde żądanie podwyższenia alimentów jest rozpatrywane w kontekście orzeczenia lub ugody zawartej wcześniej. Oznacza to, że sąd porównuje sytuację „wtedy” i „teraz”. Jeżeli różnice są znaczne – np. dziecko zaczęło uczęszczać do szkoły prywatnej, pojawiły się stałe wydatki na leczenie lub drugi rodzic awansował zawodowo – istnieje realna szansa na zmianę dotychczasowych ustaleń.
Jeśli dopiero zastanawiasz się nad wystąpieniem o alimenty po raz pierwszy – zachęcamy do zapoznania się z naszym wpisem: Jak ustalić alimenty na dziecko, który omawia procedurę krok po kroku.
Czy można dochodzić alimentów „wstecz”?
Co do zasady, alimenty podwyższone wyrokiem sądu przysługują od daty wniesienia pozwu. W wyjątkowych przypadkach – gdy strona wykaże, że wcześniej podejmowała próby pozasądowego uregulowania sprawy – możliwe jest ich zasądzenie za okres wcześniejszy. W praktyce jednak, aby uniknąć komplikacji, warto działać możliwie szybko po zauważeniu zmiany sytuacji.
Czy podwyższenie alimentów zawsze oznacza rozprawę?
W wielu przypadkach sprawy alimentacyjne kończą się ugodą – jeśli strony są w stanie porozumieć się co do nowej wysokości świadczenia. Takie rozwiązanie jest korzystne, szczególnie jeśli zależy nam na czasie i ograniczeniu kosztów postępowania. Niemniej jednak, jeśli porozumienie nie jest możliwe, sprawa trafi na wokandę, a sąd przeanalizuje argumenty obu stron.
Podsumowanie
Podwyższenie alimentów to procedura wymagająca wykazania konkretnej zmiany okoliczności – po stronie dziecka lub rodzica. Nie wystarczy wskazać, że dziecko rośnie, a życie staje się droższe. Konieczne jest przedstawienie szczegółowego uzasadnienia i odpowiednich dowodów. Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja sytuacja uzasadnia złożenie pozwu, warto skonsultować się z adwokatem – właściwa analiza może oszczędzić Ci czasu i niepotrzebnego stresu.
Jeżeli potrzebujesz pomocy w przygotowaniu pozwu lub reprezentacji w sądzie – zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią.